In Wijnegem wonen veel inwoners op een beperkte oppervlakte. Naast enkele grote groengebieden (Fortvlakte, Wijnegemhof en kasteeldomeinen) zijn het vooral onze straten en tuinen die potentieel hebben om onze leef- en woonkwaliteit te vergroenen, en de biodiversiteit op te krikken. Meer groen in onze directe leefomgeving benadrukt daarnaast de woonfunctie en kindvriendelijkheid. De term ‘meer groen’ omhelst niet enkel meer bomen, maar kwalitatieve en biodiverse groenaanplant en de juiste boom op de juiste plaats.
Groenrubriek
In onze gemeentelijke communicatie, voornamelijk in het maandelijks gemeentemagazine Info Wijnegem en de gemeentelijke website, geven we voldoende ruimte en aandacht aan het informeren van onze burgers over het aanleggen en onderhouden van tuinen en perken. Deze ‘groenrubriek’ kan verscheidene vormen aannemen. Zo kunnen we bijvoorbeeld een boomsoort of plantvak uit onze straten in de kijker zetten, met bijhorende informatie en tips om zelf aan de slag te gaan.
Bomenleidraad
Door de eigen diensten wordt een ‘bomenleidraad’ opgemaakt. Dit is een lijst van inheemse bomen die de biodiversiteit ten goede komen, met voor iedere boom een opgave van de juiste standplaats, potentiële grootte en typische eigenschappen. Deze leidraad zal vrij te raadplegen zijn via de gemeentelijke website.
Behaagactie
Jaarlijks wordt in samenwerking met Natuurpunt een behaagactie georganiseerd waarbij inwoners streekeigen groen kunnen aankopen aan een zeer voordelig tarief. Op die manier maken we vergroening extra laagdrempelig.
Maai mij/mei nooit
We activeren de inwoners van Wijnegem om door een andere bril naar hun tijd te kijken. Kort afgereden gazonnetjes vervangen door volle groene grasbermen, al dan niet met een schoonheidsboord, komt de biodiversiteit ten goede. Dit zetten we in de kijker op onze eigen communicatiekanalen tijdens de maand ‘maai mei niet’, of we nemen deel aan bestaande campagnes van partners.
Geef eens een boom
Voortaan zal het cadeau geven van een boom worden opgenomen in de lijst van mogelijkheden waaruit het lokaal bestuur Wijnegem kiest, wanneer zij iemand een cadeau wil aanbieden. Denk maar aan een relatiegeschenk of een bedanking aan vrijwilligers of verenigingen. Aan deze geplante boom kan een gepersonaliseerde boodschap of bedanking worden voorzien.
Groenzones verbinden en versterken
Bij het ontwerpen van straten en het verlenen van omgevingsvergunningen voor grootschalige projecten wordt bekeken en besproken hoe groenzones best verbonden en versterkt worden. Concreet zal dit gebeuren door in de voorbesprekingen met de dienst stedenbouw of in de besprekingen op het College van Burgemeester en Schepenen volgende zaken in overweging te nemen:
- Trage wegen: liggen er op het projectterrein trage wegen die eventueel verlegd moeten of kunnen worden? Bestaat er een mogelijkheid om in het project een pad te voorzien dat groenzones met elkaar verbindt?
- Open ruimtes: krijgen delen van een projectterrein, die niet bebouwd worden, een voldoende groen karakter? Bestaat er een opportuniteit om een open ruimte publiek toegankelijk te maken?
- Blauw-groen doorwaardbaar: is er voldoende onderzoek verricht naar het integreren van infiltratiebekkens, grachten, bufferbekkens en voldoende waterpartijen (verkoeling) die strategisch verspreid kunnen worden aangelegd?
- Groenkeuze: is er voldoende aandacht voor de aanplant van bomen en struiken? Is er gekozen voor het juiste groen op de juiste plaats?
- Gevelgroen: is het aanleggen van gevelgroen voldoende belicht?
Bij kap: multiplicator
Voor iedere boom die het lokaal bestuur kapt, worden er twee geplant. De aanplant van de nieuwe bomen kan plaatsvinden over het hele grondgebied. In de mate van het mogelijke wordt de nieuwe, gemultipliceerde aanplant uitgevoerd in een straal van 150 meter rond de plek waar initieel gekapt werd.
Publiek domein wordt groener: extra aanplantprojecten per jaar
Onze pleinen, straten en open plekken worden verder vergroend. Dit doen we door ieder jaar een aantal aanplantprojecten uit te werken en te realiseren. Een ‘aanplantproject’ is het aanplanten van extra bomen, of het aanleggen van een geveltuin. Deze aanplant staat los van de aanplant die kadert binnen de gewone werking van de eigen groendienst en het hierboven vernoemde multiplicator-principe. De aanplant kan gebeuren op openbaar terrein en terrein waarvan het lokaal bestuur Wijnegem eigenaar is.
Bloembak wordt boom
Om de snelheid op wegen te drukken, worden vaak flankerende of snelheidsremmende elementen geplaatst, zoals bloembakken, paaltjes of veiligheidsstootblokken. We streven ernaar deze elementen te vervangen door een permanent plantvak, uitgehouden in de rijbaan. Hierbij wordt uiteraard rekening gehouden met de ligging van nutsleidingen, de exacte locatie van het element en de verkeersveiligheid. Op deze manier behouden we de flankerende maatregelen, wordt tegelijkertijd het straatbeeld mooier en worden eventuele kosten voor bewatering van de bloembak uitgespaard.
De nieuwe gemeenteschool als stichtend voorbeeld
Na het verhuizen van de gemeenteschool van het oude pand naar de nieuwe locatie wordt het oude pand minimaal 50 % onverhard en groen gehouden. We proberen dit opnieuw te doen in samenwerking met de Vlaamse bouwmeester.
Conflicterend groen
Indien aangeplant openbaar groen structurele en onherstelbare materiële schade toebrengt aan een private eigendom en/of aan het openbare domein (voetpad en riolering) kan dit verplaatst of verwijderd worden. Dit laatste gebeurt in het geval dat verplaatsing niet mogelijk is. Bij verwijdering wordt er ter compensatie vlakbij nieuw passend groen aangeplant. Indien er sprake is van een boomkap, wordt het multiplicator-principe toegepast.
Platte daken worden groen
Platte daken van gemeentelijk patrimonium worden opgesomd. Voor deze daken zal worden onderzocht worden, aan de hand van de stabiliteit, of een groendak kan worden aangelegd.
Geveltuinen
Geveltuinen worden gepromoot via het subsidiereglement of een groepsaankoop.
Scholenproject
Het lokaal bestuur Wijnegem stimuleert haar scholen om meer bomen en struiken te planten op de speelplaats. Dit groen zorgt voor schaduw, verkoeling en draagt bij tot de biodiversiteit en groene dooradering van de hele dorpskern. Het lokaal bestuur engageert zich ertoe om een deel van de aankoopkosten van het plantgoed te betalen. Ze trekt hiervoor een vast bedrag van maximaal 1.000 euro per jaar uit. Hiervoor wordt een nieuw reglement opgemaakt dat voor goedkeuring aan de gemeenteraad wordt voorgelegd. In afwachting van de nieuwe school voor de eigen gemeenteschool en ’t Notendopje kunnen ook zij een project indienen.
Geen hekken, wel hagen
Er wordt een beleidslijn ontwikkeld waarin gestimuleerd wordt om tuinen niet te omheinen, of enkel met hagen te omheinen. Op deze manier kunnen padden, kikkers, egels en andere kleine dieren van perceel naar perceel over de tuinen heen wandelen.
Bij kap: bomenleidraad en multiplicator
Bij iedere kap- en omgevingsvergunning voor het vellen van een boom wordt opgelegd dat een compensatieboom volgens de bomenleidraad moet worden geplant.
Voor deze compensatieboom wordt het multiplicator-principe toegepast. Dit wil zeggen dat het kappen van één boom er voor zorgt dat er twee compensatiebomen moeten worden geplant. Omdat iedere situatie haar typische kenmerken heeft, wordt de multiplicator dossier per dossier bekeken door de groenconsulent. Is de aanplant van een tweede boom niet mogelijk? Dan kan deze vervangen worden door een struik.
Het is aan de persoon aan wie de kap- of omgevingsvergunning werd uitgereikt om te bewijzen dat voldaan werd aan de compensatie. Ze hebben hiervoor tot het eerstvolgende plantseizoen. Indien zulk bewijs niet wordt aangeleverd, wordt overgegaan tot sanctionering.
Hiervoor wordt een nieuw reglement opgemaakt dat voor goedkeuring aan de gemeenteraad wordt voorgelegd.
Geboortebomen
Wijnegemse gezinnen die een nieuw kindje verwelkomen, krijgen een boom cadeau van het lokaal bestuur. Ook plant het lokaal bestuur zelf voor ieder geboortejaar een boom op openbaar domein. Deze boom wordt samen met de kindjes van dat geboortejaar ingehuldigd.
Aanvullend reglement groendak
Iedere Wijnegemnaar die een groendak aanlegt, kan hiervoor een premie aanvragen op basis van het huidige premiereglement (31 euro/m²).
Bovenop het huidige reglement betaalt het lokaal bestuur de kostprijs voor het advies aan huis over de installatie van een groendak en het nazicht van de stabiliteit van de constructie terug (met een maximumbedrag van 300 euro incl. BTW per advies).
Deze terugbetaling volgt samen met de betaling van de premie, wanneer het groendak is aangelegd.
Samenwerking met Natuurpunt
We ondersteunen Natuurpunt in het versterken van de lokale biodiversiteit en de (uitbreiding van) lokale natuurgebieden. Dit doen we als gemeente aan de hand van een jaarlijkse subsidie én op projectbasis.
