Wat is cybercriminaliteit?

Hoe voorkom je cybercriminaliteit?

De laatste jaren noteert de federale politie een stijging van de cijfers rond cybercriminaliteit. Dit wijst er niet noodzakelijk op dat cybercriminaliteit veel vaker voorkomt dan vroeger, dit kan ook het gevolg zijn van een grotere aangiftebereidheid door slachtoffers of andere onderzoekstechnieken.

Toch is het belangrijk om je in deze digitale tijden ook online zo goed mogelijk te beschermen. Onderstaande tips kunnen daarbij helpen:

Hou je mobiele toestellen, dus niet enkel je laptop maar ook je smartphone, gezond. Investeer in een virusscanner en activeer automatische updates voor je hard- en software.
Beveilig je toestellen met een sterkwachtwoord of code. Een goed wachtwoord bestaat uit minstens 14 tekens waarbij je afwisselt tussen kleine letters, hoofdletters, leestekens en cijfers. Hoe langer het wachtwoord hoe beter. Een handige tip is om een zin te kiezen die enkel voor jou betekenis heeft. Een wachtwoordzin van 14 karakters is makkelijker te onthouden dan acht willekeurig gekozen tekens. Gebruik een wachtwoord of code die niet aan jou gelinkt is (dus geen geboortedatum of 1234). Idealiter verander je regelmatig, om de drie à vier maanden, van wachtwoord. Gebruik niet hetzelfde wachtwoord voor je verschillende accounts. Om al je verschillende sterke wachtwoorden te onthouden, kan je gebruik maken van een wachtwoordkluis. Noteer je nieuw sterk wachtwoord zeker niet op een post-it.
Naast een sterk wachtwoord kan je tweetrapsverificatie gebruiken om je accounts optimaal te beschermen. Het bekendste voorbeeld van een verificatie-app is Itsme. Om toegang te krijgen tot je account moet je bewijzen dat jij het bent. Meestal gebruik je hiervoor één iets, zoals een wachtwoord. Via tweetrapsverificatie gebruik je twee of meer factoren om jezelf te identificeren, bv. een wachtwoord en een vingerafdruk. De meest gebruikte diensten (bv. Instagram en Facebook) bieden een vorm van tweetrapsverificatie aan. Ja kan via deze link opzoeken hoe je tweetrapsverificatie kan instellen bij bepaalde diensten.
Beveilig je wifinetwerk. Geef je netwerk een unieke naam en pas het wachtwoord regelmatig aan. Stel een apart netwerk in voor mensen die bij jou thuis op bezoek komen, zo kunnen je wachtwoorden niet in de verkeerde handen vallen. Maak ook zo min mogelijk gebruik van publieke wifihotspots, deze kunnen makkelijk gehackt worden. Gebruik liever het data-abonnement via je smartphone.
Klik niet zomaar op een link of scan niet zomaar een QR-code. Zweef met je muis over de link. Is de domeinnaam (het woord voor .be, .com, .eu, … en voor de allereerste slash “/”) ook echt de naam van de organisatie? Zoek de website eerst even op via een zoekmachine.
Geef nooit je inloggegevens zomaar in. In plaats van te klikken op een link in een bericht zoek je best zelf de juiste website op, zodat je zeker niet op een valse website zit.
Einde van een (werk)relatie? Zorg er dan voor dat ook digitaal alles wordt gescheiden: reset je wachtwoorden, verwijder gedeelde e-mailadressen en zorg dat je cloud-accounts niet gelinkt zijn aan elkaar.
Maak regelmatig een back-up van bestanden die voor jou belangrijk zijn. Dit kunnen bestanden op je computer zijn, maar ook foto’s op je smartphone. Hier kan je meer lezen over het maken van back-ups.
Beveilig je slimme toestellen. Er zijn altijd maar meer huishoudtoestellen verbonden met het internet (bv. robotstofzuigers, babyfoons). Deze toestellen zijn niet altijd even veilig. Informeer jezelf daarom goed op voorhand en kijk ook zeker uit met ‘witte’ producten (goedkopere afgeleiden van merktoestellen) aangezien deze niet altijd over dezelfde beveiligingsmogelijkheden beschikken als het origineel. Volg bij het installeren steeds de handleiding en beveilig je WiFi-verbinding.
Maak het inbrekers niet te makkelijk. Post zo weinig mogelijk informatie over waar je je bevindt of dat je op vakantie gaat. Hier kan je nog meer tips vinden over inbraakpreventie.
Phishing: hoe herken je een verdacht bericht? Het bericht komt onverwacht (je hebt niets besteld of deelgenomen aan een wedstrijd). Het bericht komt dwingend of dringend over. Controleer het e-mailadres van de afzender (staan hier bv. spelfouten in). Het bericht bevat een vreemde vraag (een officiële instantie zal jou nooit via mail, sms, Whatsapp of telefoon vragen naar je wachtwoord, bankgegevens of andere persoonlijke informatie). Het bericht stelt een vraag tot betaling of bankverificatie. Je wordt vreemd aangesproken in het bericht (bv. alleen met je e-mailadres). Het bericht speelt in op jouw angst of nieuwsgierigheid (bv. “ben jij dat op deze foto?”). Je kan ook de phishingtest van Safe On Web doen.

Online preventie

Pas je privacy-instellingen aan. Via sociale media deel je soms meer informatie dan je zelf denkt. Denk daarom eens na wat je precies met wie wilt delen. Je kan online ook zoeken naar meer privacy-vriendelijke alternatieven voor de gekende sociale media.
Denk na voor je iets post. Is het persoonlijk? Komt het overal op internet terecht? Is het bericht schokkend? Heb je al twijfels tijdens het typen van het bericht? Als het antwoord op minstens drie van deze vragen ja is, dan post je het beter niet. Hou er ook rekening mee dat niet iedereen online wil staan, vraag steeds toestemming aan de personen die op je foto’s staan.
Voeg niet om het even wie toe aan je vriendenlijst.
Log uit als je de computer die je gebruikt verlaat om te voorkomen dat andere personen zo toegang krijgen tot je online profielen. Of vergrendel je scherm.

Tips om met je kinderen over sociale media te praten

Beschouw het gesprek zeker niet als een ondervraging. Stel je kinderen gerust en zeg dat je oprecht geïnteresseerd bent in hun online voetafdruk. Neem je kinderen zeker niets af van apps, het is beter om hen op een correcte manier te leren omgaan met hun apps.
Pols eens met wie je kinderen online praten.
Herinner hen eraan dat er ook online onbekende mensen zijn die kunnen meelezen (zie bovenstaande tip over privacy instellingen).
Leer je kinderen over de tien minuten regel. Als je iemand tien minuten in het echt hebt gezien is het oké om die persoon toe te voegen op sociale media.

Veilig online winkelen

Vertrouw op je gezond verstand. Ongelooflijke aanbiedingen of deals zijn vaak te mooi om waar te zijn. Kijk zeker uit met aanbiedingen die je via mail krijgt, vaak zijn dit phishingberichten.
Maak gebruik van beveiligde websites. De URL (adres van een website op internet) begint dan met https:// of je ziet een slotje verschijnen in de adresbalk. Geef nooit vertrouwelijke informatie door via een onbeveiligde website.
Controleer het webadres. Cybercriminelen passen vaak subtiel de schrijfwijze van een website of de domeinnaam aan. Bv. m3chelen.be in plaats van mechelen.be.
kies bij voorkeur voor websites met een keurmerk dat aangeeft dat het een veilige website is. Je kan ook volgende zaken controleren: de reputatie van de winkel (bv. door klantenbeoordelingen te lezen), de voorwaarden voor verzending en terugname van bestellingen en tot slot of er duidelijke contactgegevens, een fysieke locatie en een btw-nummer worden vermeld op de website.
Kijk uit voor online oplichters.

Wat als je slachtoffer bent van cybercrime?

Het is belangrijk om aangifte te doen bij de politie als je slachtoffer bent geweest van cybercriminaliteit. Meer info over aangifte doen bij de lokale politie. Indien je bankgegevens hebt doorgegeven, vergeet dan zeker niet om contact op te nemen met je bank en/of Cardstop (+32 78 170 170). Ben je opgelicht bij een online verkoop of aankoop? Dan kan je hiervan ook een aangifte doen via het meldpunt van de FOD Economie. Voer ook een virusscan uit.

Tip: verzamel zoveel mogelijk bewijsmateriaal voor bij je aangifte. Denk aan chatgesprekken, rekeninguittreksels, schermfoto’s van verdachte profielen op sociale media, e-mailverkeer, etc.

Contact

Dienst preventie

Adres: Turnhoutsebaan 422 , 2110 Wijnegem Gemeentehuis
Tel.: 03 288 21 52
E-mail: preventie@wijnegem.be

Vandaag

open van 08:30 tot 12:00 & 18:00 tot 20:30

Telefonisch bereikbaar van 08:30 tot 12:00 & 13:00 tot 16:30 & 18:00 tot 20:30

Morgen

open van 08:30 tot 12:00

Telefonisch bereikbaar van 08:30 tot 12:00

Wij werken nog steeds op afspraak. Zo vermijden we wachttijden en ben je meteen aan de beurt bij je volgende bezoek.

Alle openingsuren