Bestuurskrachtanalyse

Net als heel wat andere kleinere gemeentes, stelt Wijnegem zich de vraag hoe ze toekomstige uitdagingen kan blijven aangaan als lokaal bestuur. De snel evoluerende regelgeving zorgt ervoor dat lokale besturen steeds meer verantwoordelijkheden voor hun rekening moeten nemen. Die stijgende druk op een relatief klein lokaal bestuur als Wijnegem is duidelijk voelbaar.

Dringt een fusie zich op, of kan Wijnegem “alleen” verder? Het college van burgemeester en schepenen besliste in mei 2023 om dit te laten onderzoeken. De IDEA group werd ingeschakeld om grondig te onderzoeken welke bestuurskracht het lokaal bestuur Wijnegem heeft en welke mogelijke toekomstscenario’s er zijn voor Wijnegem. Wat blijkt? Voor een gezonde gemeente als Wijnegem liggen nog alle opties open, al is er wel veel werk aan de winkel.

Het volledige dossier dat werd opgemaakt door IDEA is hier in te kijken. 

Bestuurskrachtanalyse Wijnegem.pdf6,2 Mb(pdf) Oplossingsrichtingen Wijnegem.pdf3,5 Mb(pdf)

De bestuurskrachtanalyse moet antwoord bieden op de vraag of Wijnegem sterk genoeg staat om in de toekomst efficiënt te blijven draaien

Het lokaal bestuur liet een bestuurskrachtanalyse uitvoeren door de IDEA group op basis van drie prangende vragen:

• Welke toekomstige uitdagingen komen er op Wijnegem af en zijn we klaar om deze aan te gaan?
• Heeft lokaal bestuur Wijnegem voldoende slagkracht op dit moment om een effectieve en efficiënte dienstverlening en beleidsvoering te blijven voorzien?
• Welke toekomstscenario’s zijn er?

Tijdens de bestuurskrachtmeting wordt er voornamelijk nagegaan of het bestuur voldoende capaciteit heeft en inzet om haar taken kwalitatief uit te voeren. Daarvoor wordt naar een hele waaier aan aspecten gekeken: is er voldoende personeel en worden deze werkkrachten op de juiste manier ingezet? Beschikt het lokaal bestuur over infrastructuur die toereikend en up to date is? Hoe verloopt de dienstverlening en wat zijn de noden van de burgers? Is de gemeente financieel sterk genoeg? …

Op basis van die inzichten krijgt Wijnegem een duidelijk toekomstperspectief over hoe bestuurskrachtig het is. Daarnaast vormt dit onderzoek een sterke basis als voorbereiding op eventuele samenwerkings- of fusiegesprekken met de buren. Tot slot is 2024 een verkiezingsjaar, de analyse vormt daardoor ook een handige voorzet voor de omgevingsanalyse die een nieuwe bestuursploeg moet maken.

Wijnegem moet aan de slag met drie scenario’s: Stand alone, versterkte samenwerkingen of een fusie

Een tweede luik van de studie is een analyse van enkele toekomstscenario’s. Hoewel het lokaal bestuur erg geëngageerd is om op alle terreinen mee te spelen, is het steeds moeilijker als klein bestuur om tegemoet te komen aan de toenemende taken en verwachtingen vanuit de Vlaamse overheid. Daarnaast legt ook de groeiende complexiteit van de wetgeving extra druk op de organisatie. Er is steeds meer experten kennis nodig, terwijl de relatief kleine schaal van Wijnegem maakt dat medewerkers met heel wat diverse onderwerpen en thema’s bezig moeten zijn.

Wat concludeert IDEA uit hun onderzoek? Wijnegem is op dit moment een financieel gezonde gemeente, maar toch is het met de bestaande middelen goochelen om de taakstelling richting de burgers en de interne organisatie te runnen.

Er dringen zich keuzes op:

• Ofwel moet Wijnegem haar ambitieniveau temperen en focussen op weloverwogen kerntaken.
• Ofwel moet Wijnegem haar fiscaliteit en retributies bijstellen om zo financieel meer ademruimte te krijgen voor investeringen.
• Ofwel moet Wijnegem radicaler kiezen voor samenwerkingen of een fusie.

Wijnegem is een ambitieus bestuur, met een warm hart voor haar inwoners, maar de gekozen weg moet ook voldoende realistisch zijn.